Latince adı "betta splendens" tir. Kavgacı siyam balığı da denir. Ama en çok "beta" olarak adlandırılır. Betta splendens'in ana vatanı Tayland olup tropikal bir balık türüdür. Seçici üretim şekli ile günümüzde birçok renk ve kuyruk varyetesi üretilip beslenir. Yeni hobicilerin dikkatini çeken, çok bilinen bir türdür.
 |
| betta splendens |
Beta Balığının Karakteri
Betalar bölgeci türlerdir. Akvaryuma koyduğunuz taktirde o akvaryumu sahiplenecektir. Bu bölgeci davranışının getirisi olarak agresif bir kişiliği vardır. Kendi türünden balıklar ile öldürücü derecede kavga ederler. Başka bölgeci ve/veya agresif türler ile de aynı şekilde kavga olacağı için yalnızca barışçıl tropikal türler ile beraber beslenebilir.
Beta Balığının Tank Arkadaşları
Yukarıda belirtildiği gibi betaya tank arkadaşı seçerken titiz olmak gerekir. Bununla beraber bölgeci bir tür olduğu için akvaryumun hacmi ve dekorasyonu da son derece önemlidir. Akvaryumdaki diğer balıklar ile duruma göre anlaşır ama kovalamacalar da olacaktır. Bu nedenle akvaryumdaki tüm balıkların birbirine rastlanmayacağı şekilde büyük olmalıdır. Buna hacim olarak bakarsak en az 40-50 litrelik akvaryumlar uygun olur, daha küçüğü önerilmez.
Dekorasyon konusu ise, akvaryumda yaşanabilecek muhtemel kovalamacalarda balıkların saklanmasını sağlar. Akvaryumda çeşitli malzemeler ile mağaralar, kuytu yerler, köşeler oluşturulmalıdır.
Beta ile beraber besleyebileceğiniz birkaç tür;
-Cory türleri (panda, sterbai, komando, venezuela vb.)
-Kuyruk yemeyen tetra türleri (neon tetra, kardinal tetra, ember tetra vb.)
-Vatoz türleri (cüce vatoz, l144, otocat vb.)
-Rasbora
-Kuhli
Şunu da belirtmekte fayda var, bazı balık türlerinin yüzgeç yeme huyu vardır. Siyah tetra, tetrazon, kılıçkuyruk bunlara örnektir. Bu huy özellikle renkli ve uzun yüzgeçlerde ortaya çıkar. Örneğin betalarda. Bu nedenle betanın yanına olan türler genel anlamda barışçıl olsa da "avcı," kuyruk yiyen" gibi sıfatlar ile anılmamalıdır.
Beta Balığının Akvaryumu
Bitkili, hümik asit ve tanen bakımından zengin, saklanma alanı olan, akıntısız ve loşa yakın en az 20-25 litrelik bir akvaryum beta akvaryumunu tarif eder. Bunlar şu anlama gelir;
-Beta akvaryumunda bilki kullanmak gereklidir. Betaların doğada yaşadığı ortamlarda sucul bitkiler bulunur. Akvaryumda da bu taklit edilmelidir.
-Hümik asit ve taneni salgılanan malzemeler uygun ağaçların dalları, kökleri, kuru yaprakları, substrate, peat olarak sayılabilir. Kısaca beta için en uygun akvaryum "blackwater" olarak geçen akvaryumlardır. Ph aralığı 6.0 - 8.0, su sertliği ise 5-19 °dH olmalıdır.
-Tayland'ın iklimi genel olarak 30-35 °C gibi bir sıcaklığa sahiptir. Yani beta tropikal iklimden gelir. Su sıcaklığı konusunda hassastır. Yazın bile olsa akvaryumunda muhakak ısıtıcı takılmalıdır. 25 ve 28 °C arası uygun olur.
-Betalar oksijensiz, havasız, motorsuz veya filtresiz yaşayamaz. Betalar fanus veya bardak balığı değildir. Çevrenizden veya petshoplardan bunları sık sık duyuyor olabilirsiniz ama hepsi hatalı, tabiri caizse kulaktan dolma bilgilerdir. Betada labirent organı bulunur. Yani sudan değil havadan da oksijen alabilir. Ama bunun tek anlamı, sudaki oksijen seviyesi düşünce balığın oksijen almasının daha kolay olmasıdır. Balık zorunda olmazsa su yüzeyine çıkmaz, labirent organını kullanma ihtiyacı duymaz. Sudaki oksijen seviyesi yüksek olursa balık zorunda kalmaz. Su değerleri ve biyolojik döngü için olduğu kadar oksijen seviyesi için de filtre kullanmak şarttır.Durgun suyu seven bir türdür beta. Su yüzeyinin aşırı hareketli olması veya balığı savuran bir akıntı çabuk strese sokar. Bu yüzden filtre seçiminde dikkatli olmak gerekir. En çok önerilen filtre tipi şelale filtredir.
 |
| beta akvaryumu |
Beta Balığının Yemlemesi
Diyeti konusunda hassas bir türdür. Eğer ki sağlıklı, formu yerinde bir balığınız olmasını isterseniz yemlerinin üstüne düşmeniz lazım. Bunun için piyasada olan kaliteli beta yemlerini kullanabilirsiniz elbette. Ama ondan önce canlı yem kullanmanız sağlıklı olur. Su piresi, artemia, grindal kurt en çok tercih edilen canlı yemler arasındadır.
Günde iki veya üç öğün yem vermeniz yeterli olacaktır. Canlı yemi her gün bir öğün veya iki öğünde bir verebilirsiniz. Geri kalan öğünler aldığınız üç-dört çeşit kuru yem ile tamamlayabilirsiniz. Betaya bitkisel ağırlıklı bir yem, bir diyet uygulamamalısınız. Maksimum haftada iki öğün verebilirsiniz yalnızca.
Beta Balığının Üretimi
Üretime hazır bir dişinin karnı şişkin olur. Bu yumurta topladığından kaynaklıdır. Aynı zamanda tüpçük çıkartmış olur. Vücudunda yatay çizgiler yer alır ve renkli canlı olur. Erkek betayla aynı yere koyunca saklanamaz. Erkeğin yaptığı kura karşılık verir ve yuvanın altına gider. Formu yerinde bir erkek ise büyük bir köpük yuva yapar. Yüzgeçlerinde deformasyon olmaz ve dik tutar. Renkleri canlıdır.
Ortalama 15-20 litrelik bir akvaryuma önce erkek beta koyulmalıdır. Ardından ya ufak ve şeffaf bir kap ile yada yine şeffaf bir malzeme ile akvaryumu bölerek dişi betayı koymanız gerekir. 3-4 gün boyunca balıklar birbirini bu şekilde görmelidir.
Birkaç gündür birbirini gören balıklar, erkek yeterince yuva yapınca yan yana getirilir. Bu süreç boyunca balıkları kesinlikle çok rahatsız etmemeniz gerekir. Yumurta dökme süreci 2-3 gün sürecektir. Bu sırada erkek dişiyi kovalar. Ama çok hırçın bir şekilde saldırır ise balıkları ayırmakta fayda var.
Sağlıklı bir üretim sürecinde birkaç güne yumurtalar dökülmüş olur. Ve erkek bunları yaptığı köpüğü taşır. Dişinin karnı çökünce, yani yumurtaların hepsi dökülünce dişiyi ayırmanız gerekir. Erkek ise, yavrular yatay yüzüşe geçince ayrılır (ortalama 3-4 gün).
Yavrular üçüncü günden yemlemeye başlanır. Canlı yem ile beslenir. Zaman içinde yavaş yavad kuru yeme de alıştırılır.
Yavrulardan dişi olan betalar yan yana kalabilir. Eğer dişileri teklemezseniz birbiri ile anlaşırlar. Ama erkekler 3 cm boyuna ulaşınca her biri 1 litre civarı kaplara alınmalıdı.