Latince ismi "ancistrus dolichopterus" dur. En bilinen ismi cüce vatozdur ama boynuzlu vatoz diye de geçer. En popüler akvaryum balıklarından biridir. Çoğu hobicinin hayatına bir defa girmiştir. Bunun en büyük nedeni "vatoz akvaryumu temizler" gibi bir yargının olmasıdır.
Cüce vatoz leopar vatoz ile çok karıştırılır. Bu iki türün farkı desenlerindedir. Cüce Vatozun benekler, siyah üstüne açık renk şeklinde olur. Leopar vatozun ise aynı leopar gibi desenleri vardır. Koyu renk bir halka içi açık renk olur.
 |
| dişi boynuzlu vatoz |
Boynuzlu Vatozun Karakteristik Özellikleri
Barışçıl denebilecek bir karaktere sahiptir. Başka balıklara karşı bir agresiflik sergilediği çok az görülür. Barışçıl ve sakin yapıda olurlar. Ama özellikle erkekler arasında ufak kavgalar yaşanabilir. Bunlar bölge edinmelerinden dolayı meydana gelen, ciddi olmayan çekişmelerdir.
Genel yorum itibariyle karakter olarak beslemesi zevkli, yosun yemesi ile de sevilen balık türleri arasındadır. Narin ve zor bir tür değildir, ilk defa balık besleyenlere uygundur.
Boynuzlu Vatozun Tank Arkadaşları
Barışçıl olduğundan ve avcı bir karakteri olmadığından dolayı birçok balık ile rahatlıkla beslenebilir.
Tank arkadaşlarını seçerken dikkat edilmesi gereken bir husus vardır yalnızca. Yanında beslenecek balıklar japon balığı, malawi cichlidleri, tanganyika cichlidleri veya diğer iri boyuta ulaşan türler gibi sert bir mizaca sahip olmamasıdır. Eğer bunlardan birisi olursa, vatoz ufak boyutta olduğu taktirde vatozu yiyebilirler. Çok küçük değilse yüzgeçlerine ve gözlerine zarar verebilirler.
Boynuzlu vatoz ile beslenebilecek birkaç tür;
-Tetra türleri (kırmızı burun tetra, kardinal tetra, siyah tetra, küflü tetra, limon tetra vb.)
-Barb türleri (kaplan barb, altın barb, kiraz barb vb.)
-Cüce cichlidler (bolivian ram, kakadu, ramizeri vb.)
-Diğer vatoz türleri (l144, leopar vatoz, otocat vb.)
-Canlı doğuranlar (lepistes, kılıçkuyruk, endler, moli vb.)
-Betta türleri (betta splendens, betta imbellis, betta smaragdina vb)
Boynuzlu Vatozun Akvaryumu
Kısaca özetlenecek olursa bitkili, tabanda ince kum kullanılmış, yükseliği fazla olmayana, kök gibi dekorların bulunduğu bir akvaryum boynuzlu vatoz için uygundur. Bunlar şu anlama gelir;
-Doğada Rio Negro havzasında yaşar. Habitatında sucul bitkiler bulunur. Akvaryumda da doğasını yansıtmak için canlı bitki koymak faydalı olacaktır. Bu nedenle tank arkadaşlarına da bitkili akvaryum uygun olmalıdır.
-Bitki dışında özellikle yosunlar hem ortam için hemde beslenmesi için iyi bir seçenektir. Yani akvaryuma birkaç tane yosunu taş koyulmasında fayda var.
-Tropikal bir türdür. Su sıcaklığı 23-27 °C arasında olmalıdır. 8-12 °dH sertlik ve 5.8-7.8 ph aralığı olan bir suya ihtiyaç duyar.
-Her ne kadar bir ismi cüce vatoz olsa da çok da küçük bir tür değildir. Boyu 10-15 cm'ye ulaşan bir balık türü olduğundan dolayı akvaryumu da buna oranla geniş olmalıdır. En az 90-100 litrelik akvaryumlarda beslemek doğru olur.
-Vatoz türleri saklanma ihtiyacı çok olan türlerdir. Vatoz için bir akvaryum kurarken veya vatoz beslemeye karar verirseniz mağara kullanmanızda fayda vardır. Bu sayede balığın stres olma ihtimali daha düşük olacaktır. Mağara olarak testi, hindistan cevizinin kabuğu, taşlar kullanılabilir.
Boynuzlu Vatozun Yemlemesi
Bu tür, zamanını dipte ve camlarda besin aramakla geçirir. Bu nedenle hem ağız yapısına uygun, hem de kolayca bulabileceği formda yemlerle beslemek gerekir. Piyasada bunun için direk dibe batan dip yemleri yada cama yapıştırılan tablet yemler vardır. Kaliteli markaların birkaç çeşit dip yemini alarak bu türe dengeli bir diyet hazırlanabilir. Beslenmesini bitkisel ağırlıklı olacak şekilde yapmalısınız. Ama kullanılan yemlerin arasında bir veya iki tane protein ağırlıklı yem de olmalıdır. Bitkisel ağırlıklı hepçil besleme yapılmalıdır kısaca.
Kuru yemin yanı sıra, sebze boynuzlu vatozların çok sevdiği bir besindir. Yemeklerini kolaylaştırmak amacı ile biraz haşlanmış bezelye, kapta biber, havuç, ıspanak, marul, salatalık vb. sebzeleri düzenli olarak verebilirsiniz.
Bunun yanında protein ihtiyacı için dondurulmuş veya canlı yemleri de kullanabilirsiniz.
Boynuzlu Vatoz Üretimi
Kendi hallerine bırakınca yavru alınabilecek bir türdür, üretimi kolaydır.
Boynuzlu vatoz yumurta dökerek ürer. Yumurta dökmek için ise korunaklı, kuytu, karanlık köşeler ararlar. Bunun için üretilmiş vatoz küpleri olduğu gibi hindistan cevizinin kabuğundan mağaralar, çömlekler, kökler de işe yarayabilir. Dişi yumurtayı döktükten sonra erkek ile beraber bakarlar. Yumurtaları havalandırma ve mantarlaşmış olanları yuvadan uzaklaştırma görevini erkek üstlenir genelde.
Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra toplayıp ayrı bir yerde büyütmek daha doğru olur. Ama yavrular bir aylık olana kadar çok hassas olabilir. Bu durumda yeni akvaryuma ayırırken suyu eski akvaryumdan koymakta fayda var.
Yavruların büyümesinde artemia ve toz şeklindeki yemler kullanılmalıdır. Yemlemeden sonra yenmemiş yemleri almanız iyi olur.
 |
| erkek cüce vatoz |
Boynuzlu Vatoz Cinsiyet Ayrımı
Yavrularda cinsiyet ayrımı zordur. Ama yeterince büyümüş bireylerde ismini de aldığı boynuzlardan kolaylıkla yapılır. Kafasında diken olan vatozlar erkek olur. Ama dikenler yoksa veya çok az ise dişidir. Ek olarak vücut yapısına da bakılabilir. Vücudu geniş ve yuvarlak ise dişi olur, ince ve uzun bir vücuda sahipse erkektir.